Dhaka, een bliksembezoek

De heenreis

VSO verzocht ons naar Dhaka te komen om de afsluitende jaarvergadering bij te wonen. Per bus welteverstaan, 8 uur heen en terug; een verrassende wending gezien de strenge veiligheidsmaatregelen van de afgelopen maanden. Enigszins verontrustend ook. We worden wel blootgesteld aan de risico’s van een rit in een roestig barrel omdat het zaken betreft maar stuiten bij VSO op weerstand als wij aangeven een toeristisch omweg terug naar Khagrachari te willen maken. Dat wordt niet aangemoedigd in verband met de situatie in het land. Jaja....

Op ons verzoek reizen we in een van de betere bussen met airconditioning. Geen overbodige luxe bij temperaturen van boven de 30 graden. Ik wil graag integreren maar ik voel geen behoefte om dat te doen in een bus waarin meer mensen staan dan zitten, hangend uit de ramen voor wat frisse lucht.

In de heuvels van CHT, slingerend en toeterend door scherpe bochten, afwisselend omhoog en omlaag, besluit ik dat het tijd is voor tabletten tegen wagenziekte. Na 2,5 uur verandert het groene landschap in rechte wegen met aanzienlijk meer verkeer. We zien voorruiten met grote barsten erin, ramen met gaten, bussen met geschaafde zijkanten en patchwork-oplappogingen. Onze onrust wordt aangewakkerd door de kamikaze inhaalmanouvres van onze chauffeur. Tegen het verkeer in, de claxon ingedrukt, ondergeschikte kleinere voertuigen de berm in dwingend. Terwijl Sun roept: ‘Er komt een auto aan gek, er komt een auto aan!’ knijp ik mijn ogen dicht en doe een schietgebedje.

Een wegrestaurant, pauze. Voor wij de kaart goed en wel bekeken hebben staan er grote schalen rijst, kip en dahl op tafel, wat in rap tempo met de rechterhand naar binnen wordt gewerkt. Wij kiezen voor een hamburger.

We stuitten op ellenlange files, verergerd door voertuigen die, zodra ze een gaatje bespeuren, dwars over de weg gezet worden om voorrang af te dwingen. Het getoeter is niet van de lucht. Recht voor ons wordt niet op tijd geremd. De bestuurder van de van achter geraakte vrachtauto besluit er vandoor te gaan. Het andere voertuig is stuurloos en terwijl de chauffeur er uitspringt, rijdt de wagen met een gedeukte motorkap schuin over de weg de vangrail in.

Dhaka

We worden langs de kant van een drukke weg afgezet. Tegen onze verwachting in staat er geen auto van VSO op ons te wachten, we blijken het zelf te moeten rooien. Met z’n vieren plus baggage in een CNG geperst, een gemotoriseerd voertuigje met tralies, zijn we overgeleverd aan de hectiek van deze stad en rijvaardigheid van de bestuurder. Files, drukkende warmte, getoeter, voetgangers die nog net aan de kant kunnen springen.

Dan de meeting: alle partnerorganisaties presenteren de projecten en behaalde resultaten van het afgelopen jaar. Opsommingen, veelal in Bangla, kunnen de aandacht van de meeste aanwezigen niet vasthouden. Een enkeling valt in slaap. Toch heb ik een ding geleerd: neem niet zomaar iets aan en zorg dat je controle houdt. Zo was ons verteld dat er niets voorbereid hoefde te worden voor de vergadering, maar ik had op mijn klompen kunnen aanvoelen dat dat niet klopte. En ja hoor, of we even in 15 minuten een presentatie in elkaar wilden draaien.

Ook de dag erna werd ik met mijn nieuwe wijsheid om de oren geslagen. Deze trip naar Dhaka vonden wij een uitgelezen kans om twee computers mee te nemen voor het voorgenomen IT center van een youth club. Deze zouden klaar staan om vervoerd te worden en daarom dachten wij ‘even’ naar het VSO kantoor te gaan: computers inladen en wegwezen. Fout; 4,5 uur later zaten we er nog. Sun en ik informeerden apart van elkaar of er een doos was om de computers in te vervoeren. In de veronderstelling dat het goed zou komen werden we vervolgens verrast door de vraag hoe we ze dachten mee te gaan nemen. Bij aankomst in onze accommodatie bleek er een verkeerde kabel meegegeven te zijn. Het was niet in me opgekomen dat wij dit hadden moeten controleren. Nooit zomaar ergens van uit gaan, dat is ons pijnlijk duidelijk geworden.

Inmiddels vertrouwd met onze nieuwe status flitsten we door Dhaka, dat wil zeggen als we even niet in de file stonden. Of langs de kant van de weg, als de chauffeur besluit rustig een telefoontje af te willen handelen. We bezoeken New Market, een enorm doolhof van winkels. ‘Boss, come here boss’! en ‘Ki lagbe?’, ‘wat wil je’, klinkt het van alle kanten. Een bedelaar met misvormde voeten ligt tussen de kramen met stoffen. We halen wat we nodig hebben en vluchten weer naar buiten.

We zijn, in verhouding tot de prijzen in Khagrachari, decadent uit eten geweest, hebben weer eens lekkere koffie gedronken en genoten van alles waar kaas in verwerkt was. Toen er ook nog alcohol aan te pas kwam was de pret compleet. Twee glazen rum cola waren voldoende om ons aangeschoten huiswaarts te laten keren. Dat is wat het dorpse leven met je doet.

Terug naar Khagrachari

Twee lokale vrijwilligers en onze focal person, inclusief 2 computers en 3 rugzakken in een riskja, het was een mooi gezicht. Op naar het station. Dit keer een bus zonder airco. Als er even geen stof en uitlaatgassen ik mijn gezicht waaiden, keek ik mijn ogen uit.

Een CNG met een bos spinazie tegen de achterkant gebonden en twee kippen bij de voeten van de bestuurder. Afval, overal afval. Temidden daarvan een slapende man met zwarte voetzolen en een koopman die zijn sinaasappels oppoetst. Krottige, scheve marktkraampjes van golfplaat in moderige straten. Kabels, enorme billboards, wapperend plastic. Bedelaars en verkopers van popcorn en rauwkost die onze bus in- en uitlopen. Een handkar met meterslange bamboestengels. Een bakfiets met geiten. Enorme stapels watermeloenen. Ik weet niet wat ik zie als voor ons een vent uit het raam klimt en zich op het dak van de bus hijst. Hij loopt heen en weer, gaat aan de achterkant de trap af en laat zich daarna behendig weer door het raam naar binnen glijden. Het senario van files, warmte en het wegrestaurant herhaalt zich.

Dan zien we ze, de heuvels. Groene omgeving, mooie uitzichten. We kunnen doorrijden, frisse lucht waait door de bus. Tot slot Zero Mile Entry Point, de toegangspoort naar Khagrachari. We vullen het formulier in, een handtekening....we zijn weer thuis.